Kerkliedwiki bundels.png
Kerkliedwiki wijst je de weg naar meer dan 10.000 liederen!

Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.
Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas.

Meer weten of vragen over Kerkliedwiki? info@kerkmuzieknetwerk.nl
Kerkliedwiki bundels.png Kerkliedwiki wijst je de weg naar meer dan 10.000 liederen! Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.

Op Liturgiewerkplaats.nl bieden we je inspiratie en concrete tips rond kerkmuziek en vieren Abonneer je op de nieuwsbrief.

Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas. Meer weten of vragen over Kerkliedwiki? info@kerkmuzieknetwerk.nl

Straalt de lentezon zijn zegen

Uit Kerkliedwiki
Ga naar: navigatie, zoeken
Dit lied is niet te vinden in één van de veelgebruikte liedbundels.
Mogelijk staat het wel in andere liedbundels. Kijk hiervoor in de infobox rechts, onder het kopje 'Liedbundels'.
Straalt de lentezon zijn zegen
Een lied van gevangenen
Vorm Strofelied
Herkomst
Taal Nederlands
Land Nederland
Tekst
Dichter Michaël Steehouder
Muziek
Componist Peter Rippen
Gebruik
Trefwoord Vrijheid
Gevangenen

Straalt de lentezon zijn zegen heeft de titel Een lied van gevangenen. De tekst is van Michaël Steehouder; de muziek van Peter Rippen.

Opname beluisteren

  • Van de CD Op wie wij wachten, gezongen door het koor van de Pepergasthuiskerk te Groningen. Overgenomen met toestemming van de rechthebbenden.

Tekst

Straalt de lentezon zijn zegen,
golft het water langs de stranden,
sloffen wrakken langs de wegen,
dragen stenen op hun handen.

Stampen laarzen, dreunen reuzen
zwiepen zwepen, slaan de stokken,
beuken ruggen, schreeuwen leuzen,
slaan de slaven naar hun hokken.

Achter hard gesloten deuren,
Klinkt een zacht gezoem van tonen
dat het eenmaal mag gebeuren,
dat de geest in ons zal wonen.

Blijven mensen ongebroken
zich aan rechter wegen wijden,
zoeken moed ineengedoken
fluisteren van nieuwe tijden.

Ontstaan

Het lied is geschreven na een bezoek aan Robben Eiland, het eiland voor de kust van Zuid-Afrika waar Nelson Mandela en tientallen andere tegenstanders van de apartheid lange tijd gevangen hebben gezeten. Ik mocht er in september 1999 een bezoek brengen toen ik voor mijn werk in Zuid Afrika was.

Je komt op het eiland aan met een veerboot in het haventje. Dan loop je door een oude poort, nog uit de tijd dat het eiland een militaire basis was. We serve with proud/ Ons dien met trots staat boven de poort geschreven. Arbeit macht frei, schoot er door me heen. Het onheil van zulke plaatsen moet blijkbaar met een mooie spreuk gemaskeerd worden.

Een bezoek begint met een rondrit over het eiland in een oude gammele bus. De natuur is adembenemend. In september is het lente in Zuid-Afrika. Fris groen en bloemen, een blauwe zonnige lucht. Het mooist is de branding langs het strand. In de verte ligt Kaapstad, met de beroemde Tafelberg. Hier moeten de gevangenen ook gestaan hebben, kijkend naar hun land, de vrije wereld. Het lijkt dichtbij, maar het is onnoemelijk ver weg. In de eeuwen dat Robben eiland als gevangenis gebruikt is, is er nog nooit iemand ontsnapt. Wie het probeerde, verdronk in de stroming en de branding.

De rondrit komt langs de steengroeve waar de gevangenen dwangarbeid moesten verrichten. In een rotswand is een hol uitgehakt. Daar trokken de gevangenen zich terug tijdens de werkpauzes en gaven ze elkaar onderwijs. Verschillende gevangenen hadden een universitaire opleiding: er waren juristen zoals Mandela, artsen, een historicus. Het hol werd de Universiteit van Robben Eiland genoemd.

De rondrit eindigt in de gevangenis. We worden rondgeleid door iemand die er zelf een jaar of vijftien gevangen heeft gezeten. Het valt op hoe nuchter hij over die tijd kan vertellen. Over de vernederingen en de ontberingen. Zelfs in de gevangenis werd onderscheid gemaakt tussen zwarten en kleurlingen (blanken zaten er niet gevangen). Zwarten mochten geen lange broek dragen, maar alleen een korte; ze mochten geen schoen hebben maar alleen sloffen, ze kregen minder te eten. Zo probeerde het regiem de gevangenen tegen elkaar op te zetten.

De gids vertelt ook hoe de gevangenen zich staande proberen te houden. Door elkaar moed in te spreken, door samen te studeren, door te debatteren over de toekomst van Zuid-Afrika. Héél af en toe komt er een bericht van buiten, binnengesmokkeld tijdens het familiebezoek. Zo weten de geïsoleerde gevangenen dat het verzet tegen de apartheid aan het groeien is, overal ter wereld. Dat houdt ze op de been. Daad van verzet: ’s avonds in het donker neuriën (zoemen) de gevangenen in hun cellen de melodie Nkosi sikelel'i Afrika ‘God zegene Afrika’. In het gezoem kunnen de bewakers niet horen we er precies zingt.

In 1990 is Nelson Mandela vrijgekomen, kort daarna volgen de andere politieke gevangenen. Zuid-Afrika begint aan een nieuwe toekomst, Mandela wordt president. Hij wordt meer dan dat: symbool van onverzettelijkheid, maar ook van vergevingsgezindheid en verzoening. Tijdens de jaarwisseling 1999/2000 kwamen er beelden vanuit Robben Eiland op de televisie. Om middernacht, bij het aanbreken van de nieuwe eeuw, liep Nelson Mandela zijn eigen cel binnen, stak daar een kaars aan, en gaf hem aan zijn opvolger, president Mbeki. Die gaf het vuurtje door aan een groep kinderen, die met hun brandende kaarsen op de binnenplaats in een kring gingen staan. Ik dacht eerst dat het in de vorm van een hart was. Maar later zag ik: het was de kaart van Afrika. (Michaël Steehouder)