Kerkliedwiki bundels.png
Kerkliedwiki wijst je de weg naar meer dan 10.000 liederen!

Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.
Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas.

Meer weten of vragen over Kerkliedwiki? info@kerkmuzieknetwerk.nl
Kerkliedwiki bundels.png Kerkliedwiki wijst je de weg naar meer dan 10.000 liederen! Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.

Op Liturgiewerkplaats.nl bieden we je inspiratie en concrete tips rond kerkmuziek en vieren Abonneer je op de nieuwsbrief.

Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas. Meer weten of vragen over Kerkliedwiki? info@kerkmuzieknetwerk.nl

O Schepper, Geest, woon in uw kerk

Uit Kerkliedwiki
Versie door Rvdrunen (overleg | bijdragen) op 8 mei 2021 om 19:11
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Ga naar: navigatie, zoeken
Dit lied is te vinden in de volgende veelgebruikte liedbundel(s):
Gereformeerd Kerkboek Gezang 103 Weerklank 204
Mogelijk staat het ook in andere liedbundels. Kijk hiervoor in de infobox rechts, onder het kopje 'Liedbundels'.
O Schepper Geest, woon in uw kerk
Vorm Strofelied
Herkomst
Titel Veni Creator Spiritus
Taal Latijn
Periode 1933
Tekst
Dichter Anoniem
Bijbelplaats Jesaja 11:2
Handelingen 2:1-33
Romeinen 8:1-17
Efeziërs 1:15-23
Metrisch 8-8-8-8
Muziek
Melodie Komm, Gott Schöpfer, Heiliger Geist
Herkomst Wittenberg 1533
Solmisatie 5-6-5-4-5-1-2-1
Gebruik
Kerkelijk jaar Pinksteren
Thema Bevestiging ambtsdragers
Liedbundels
Gereformeerd Kerkboek Gezang 103
Weerklank 204
Uit aller mond 111
E&R-liedbundel 1 110

O Schepper, Geest, woon in uw kerk is een parafraserende vertaling van Veni Creator Spiritus. De melodie is een bewerking van de gelijknamige Gregoriaanse hymne, zoals die in 1533 is de bundel Geistliche Lieder auffs new gebessert is opgenomen.

Opname beluisteren

Tekst

De tekst van dit lied is auteursrechtelijk beschermd en kan daarom hier niet (geheel)worden weergegeven. Het eerste couplet luidt:

O, Schepper, Geest, woon in uw kerk,
schenk haar het heil van Christus' werk,
stort hemelgaven in haar uit,
bereid haar toe als reine bruid.

De eerste regels van de overige coupletten luiden:

2. Lof zij uw naam, Heilige Geest
3. O Heilge Geest, die eeuwig leeft
4. Uw krachten werken door het woord
5. Laat U mijn hart een tempel zijn
6. O Geest die al Gods heil ontvouwt
7. Wanneer des vijands strijdkreet klinkt
8. Geest van de Vader en de Zoon
9. U, Vader, U zij eeuwig eer

Ontstaan

De gereformeerde Generale Synode van Middelburg 1933 gaf een uitbreiding vrij van de Twaalf enige gezangen. De nieuwe bundel die zo ontstond, telde 29 gezangen. De op de synode vastgestelde vertaling van gezang 21 kreeg het opschrift 'Veni Creator Spiritus!' en werd gezongen op de Geneefse melodie van Psalm 134.

De in 1933 vastgestelde tekst luidt:

Kom, Schepper-Geest, bezoek uw kerk
Met al het heil van Christus' werk!
Vervul uw schepping, onzen geest,
Met Gods genaad' op 't Pinksterfeest.

O Gij, die in der waarheid heet
Vertrooster, Zalver, Parakleet!
Gij eeuwig versche Levensbron!
Gij ongeschapen Liefdezon!

Bestraal, o zevenvuldig licht!
Den tempel Gods, door U gesticht.
En, Vinger van Gods rechterhand!
Bespreng den stam, door u geplant.

Van eeuw tot eeuw Beloft' en Tolk
Des Vaders aan zijn kerk en volk!
Verkregen Gaaf, verworven Loon
Van d' aan het kruis geslagen Zoon!

Laaf met uw regens ons gemoed!
Stort in onz' aad'ren uwen gloed!
Wie naar uw komst en roering smacht,
Ontvangt in d' onmacht hemelkracht.

Loopt als een stroom de vijand aan,
O, hef Gij zelf omhoog de vaan!
't Zal waarheid zijn, waar Gij ons leidt
En vreugd' en vreed' in eeuwigheid.

Leer ons den zaal'gen Vadernaam
Uitroepen met de Zoon te zaam,
En met U zelf in 't Godsbestaan
Van beiden eeuwig uitgegaan.

De (vrijgemaakt) Gereformeerde synode van Heemse (1984/1985) nam een sterk gewijzigde en uitgebreide versie van de tekst uit 1933 op in de tweede editie van het Gereformeerd Kerkboek, die verscheen in 1986 (uitgeverij De Vijlbrief, Haarlem), als gezang 27. Opmerkelijk is dat de eerste regel niet luidt 'Kom, Schepper, Geest, woon in uw kerk', maar 'O, Schepper, Geest, woon in uw kerk'. De gedachte achter het vervangen van 'Kom (Veni) in 'O', was, dat met Pinksteren de Geest al was uitgestort en dat de Geest daarna niet opnieuw gevraagd hoefde om te komen. In de derde editie van het Gereformeerd Kerkboek (Uitgeverij Jongbloed, 2006) is het lied opgenomen als gezang 103.

Wie de gewijzigde en uitgebreide tekst heeft vervaardigd, is niet bekend.

In 1988 werd het lied in de bundel Uit aller mond (lied 111) overgenomen uit het Gereformeerd Kerkboek, blijkt uit de verantwoording op pagina 319 van Uit aller mond.

In 2016 is het lied opgenomen in de bundel Weerklank (lied 204).

Inhoud

Muziek

Muziekuitgaven

Zie het artikel Zie Komm, Gott Schöpfer, Heiliger Geist (melodie) voor een overzicht van alle (orgel)literatuur en koorbewerkingen van deze melodie.

Begeleidingsbundel bij het Gereformeerd Kerkboek. Muziekuitgeverij Nootzaak, Zutphen, www.dirkzwart.com.

Hymnologische informatie

De oorspronkelijke hymne Veni Creator Spiritus heeft geen vast rijmschema. In de Liedboekversie rijmen de regels om en om: ABAB. De berijmers van de versie die in het Gereformeerd Kerkboek, Uit aller mond en Weerklank staat, is het rijmschema AABB.

Culturele informatie

Literatuur

Externe links