Kerkliedwiki wijst je de weg naar meer dan 10.000 liederen!
Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.
Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas.
|
Nu is de dag ten einde: verschil tussen versies
| Regel 4: | Regel 4: | ||
|taal=Duits | |taal=Duits | ||
|land=Duitsland | |land=Duitsland | ||
| + | |periode=1729 | ||
|dichter1=Gerhard Tersteegen | |dichter1=Gerhard Tersteegen | ||
|vertaler1=Ad den Besten | |vertaler1=Ad den Besten | ||
| + | |metrisch1=7-7-6-7-7-8 | ||
|melodie1=O Welt, ich muss dich lassen | |melodie1=O Welt, ich muss dich lassen | ||
|componist1=Heinrich Isaak | |componist1=Heinrich Isaak | ||
|componist2=Bartholomäus Gesius | |componist2=Bartholomäus Gesius | ||
| + | |solmisatie1=1-1-2-3-5-4-3 | ||
|Adventstijd=Nee | |Adventstijd=Nee | ||
|Levavi=Nee | |Levavi=Nee | ||
| Regel 42: | Regel 45: | ||
|Trinitatis=Nee | |Trinitatis=Nee | ||
|Allerheiligen=Nee | |Allerheiligen=Nee | ||
| − | |Voleinding= | + | |Voleinding=Ja |
|Ordinarium=Nee | |Ordinarium=Nee | ||
|Aanvang=Nee | |Aanvang=Nee | ||
| Regel 70: | Regel 73: | ||
|Doop=Nee | |Doop=Nee | ||
|Kerk en gemeente=Nee | |Kerk en gemeente=Nee | ||
| − | |Levenseinde= | + | |Levenseinde=Ja |
|Licht en duisternis=Nee | |Licht en duisternis=Nee | ||
|Loven en danken=Nee | |Loven en danken=Nee | ||
| Regel 77: | Regel 80: | ||
|Schepping=Nee | |Schepping=Nee | ||
|Trouw=Nee | |Trouw=Nee | ||
| − | |Uitvaart= | + | |Uitvaart=Ja |
|Vrede en gerechtigheid=Nee | |Vrede en gerechtigheid=Nee | ||
|Getijdengebed=Nee | |Getijdengebed=Nee | ||
|Ochtend=Nee | |Ochtend=Nee | ||
|Middag=Nee | |Middag=Nee | ||
| − | |Avond= | + | |Avond=Ja |
|Maaltijd=Nee | |Maaltijd=Nee | ||
|kop-liedbundels=Ja | |kop-liedbundels=Ja | ||
| + | |LB=244 | ||
| + | |LvdK Gez=389 | ||
| + | |102 Gez=58 | ||
| + | |EG=478 | ||
}} | }} | ||
| − | + | Het lied '''Nu is de dag ten einde''' is een vertaling van het Duitse lied '''Nun sich der Tag geendet'''. De tekst is geschreven door [[Gerhard Tersteegen]] (1697-1769) en vertaald door [[Ad den Besten]]. De melodie is van [[Heinrich Isaac]] (ca. 1445-1517). | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Opname beluisteren == | == Opname beluisteren == | ||
== Tekst == | == Tekst == | ||
| − | |||
De tekst is auteursrechtelijk beschermd en kan daarom hier niet worden weergegeven. | De tekst is auteursrechtelijk beschermd en kan daarom hier niet worden weergegeven. | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
=== Inhoud === | === Inhoud === | ||
| − | Het lied is het laatste deel van een veel omvangrijker 'Morgen- und Abendopfer', waarin de hele dag, van morgen tot avond, in het licht van de eeuwigheid wordt gesteld. Het verscheen voor het eerst in de vierde druk van Tersteegens 'Geistlichs Blumengärtlein' (1745). Het gaat hier niet om de reële gevaren van de nacht (net zomin als in zijn andere avondlied | + | Het lied is het laatste deel van een veel omvangrijker 'Morgen- und Abendopfer', waarin de hele dag, van morgen tot avond, in het licht van de eeuwigheid wordt gesteld. Het verscheen voor het eerst in de vierde druk van Tersteegens 'Geistlichs Blumengärtlein' (1745). Het gaat hier niet om de reële gevaren van de nacht (net zomin als in zijn andere avondlied [[De avond komt, de zon daalt in het westen]] - LvdK gezang 388). |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Muziek == | == Muziek == | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
===Melodie=== | ===Melodie=== | ||
| − | Het lied is een bewerking van het lied '[http://nl.wikipedia.org/wiki/Innsbruck,_ich_muss_dich_lassen Innsbruck, ich muss dich lassen]' van Heinrich Isaac (ca. 1445-1517). | + | Het lied is een bewerking van het lied '[http://nl.wikipedia.org/wiki/Innsbruck,_ich_muss_dich_lassen Innsbruck, ich muss dich lassen]' van Heinrich Isaac (ca. 1445-1517). Het is voor het eerst opgeschreven in 1495. |
| − | Het is voor het eerst opgeschreven in 1495. | ||
Het lied is met andere teksten en met wijzigingen in de melodie in het geestelijk repertoire terechtgekomen. Een zogeheten [http://nl.wikipedia.org/wiki/Contrafact contrafact]. | Het lied is met andere teksten en met wijzigingen in de melodie in het geestelijk repertoire terechtgekomen. Een zogeheten [http://nl.wikipedia.org/wiki/Contrafact contrafact]. | ||
Het oorspronkelijke lied is waarschijnlijk een gedicht van Zuid-Duitse handwerkslieden die het lied zongen bij het verlaten van de stad Innsbruck, op weg naar een vreemd land. | Het oorspronkelijke lied is waarschijnlijk een gedicht van Zuid-Duitse handwerkslieden die het lied zongen bij het verlaten van de stad Innsbruck, op weg naar een vreemd land. | ||
Op de melodie van het oorspronkelijke lied zijn veel verschillende teksten gemaakt. | Op de melodie van het oorspronkelijke lied zijn veel verschillende teksten gemaakt. | ||
| − | In 1505 verscheen het lied met een geestelijke tekst in Ein Liedlein von Sankt Anna und Loachim. Het werd toen een lied over het verlaten van de wereld: O Welt, ich muss | + | In 1505 verscheen het lied met een geestelijke tekst in 'Ein Liedlein von Sankt Anna und Loachim'. Het werd toen een lied over het verlaten van de wereld: 'O Welt, ich muss zich lassen'. |
| − | [[Paul Gerhardt]] (1607-1676) schreef het avondlied Nun ruhen alle Wälder op deze melodie. | + | [[Paul Gerhardt]] (1607-1676) schreef het avondlied [[Nun ruhen alle Wälder]] op deze melodie. |
| − | J.S. Bach gebruikte de melodie twee keer in de | + | J.S. Bach gebruikte de melodie twee keer in de Mattäus Passion. De eerste keer met de titel 'Ich bin's, ich sollte büssen' (nr. 16) en de tweede keer met de tekst 'Wer hat dich so geschlagen' (nr. 44). |
| + | : <videoflash>3z3pg7Ocmx8|400|200</videoflash> | ||
| − | + | : <videoflash>ENf0nFb4cO8|400|200</videoflash> | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | <videoflash>ENf0nFb4cO8|400|200</videoflash> | ||
===Zettingen=== | ===Zettingen=== | ||
=== Bewerkingen om te zingen === | === Bewerkingen om te zingen === | ||
| − | |||
Van deze melodie zijn veel koorbewerkingen beschikbaar. | Van deze melodie zijn veel koorbewerkingen beschikbaar. | ||
| − | De [http://imslp.org/wiki/Innsbruck_ich_muss_dich_lassen_%28Isaac,_Heinrich%29 zetting van Isaac] in de database IMSLP van het lied. | + | * De [http://imslp.org/wiki/Innsbruck_ich_muss_dich_lassen_%28Isaac,_Heinrich%29 zetting van Isaac] in de database IMSLP van het lied. |
| − | + | * Raadpleeg ook de Choralwiki voor verschillende versies van de bladmuziek. | |
| − | Raadpleeg ook de Choralwiki voor verschillende versies van de bladmuziek. | ||
Oorspronkelijke lied: Innsbruck, ich muss dich lassen [http://www3.cpdl.org/wiki/index.php/Innsbruck,_ich_muss_dich_lassen_%28Heinrich_Isaac%29 Koorzettingen] | Oorspronkelijke lied: Innsbruck, ich muss dich lassen [http://www3.cpdl.org/wiki/index.php/Innsbruck,_ich_muss_dich_lassen_%28Heinrich_Isaac%29 Koorzettingen] | ||
| + | * Nun ruhen alle Wälder in de [http://www1.cpdl.org/wiki/index.php/Nun_ruhen_alle_W%C3%A4lder_%28Johann_Sebastian_Bach%29 zetting van J.S. Bach] | ||
| − | + | : <videoflash>huzKg2My2KE|300|150</videoflash> | |
| − | |||
| − | <videoflash>huzKg2My2KE|300|150</videoflash> | ||
=== Bewerkingen om te spelen === | === Bewerkingen om te spelen === | ||
| + | * J.S. Bach schreef een [http://imslp.org/wiki/Chorale_Preludes,_BWV_714-765_%28Bach,_Johann_Sebastian%29 fughette voor orgel] over Nun ruhen alle Wälder (BWV 756). | ||
| − | + | * Johannes Brahms gebruikt in zijn [http://imslp.org/wiki/11_Chorale_Preludes,_Op.122_%28Brahms,_Johannes%29 Elf Choralvorspiele] (Opus 122) twee keer de melodie van het lied O Welt, ich muss dich lassen (nr. 3 en nr 11) | |
| − | |||
| − | Johannes Brahms gebruikt in zijn [http://imslp.org/wiki/11_Chorale_Preludes,_Op.122_%28Brahms,_Johannes%29 Elf Choralvorspiele] (Opus 122) twee keer de melodie van het lied O Welt, ich muss dich lassen (nr. 3 en nr 11) | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Literatuur == | == Literatuur == | ||
| − | |||
''Toelichting:'' | ''Toelichting:'' | ||
* Arie Eikelboom, Hymnologie III, blz. 152-154 (melodie) (ISBN 978-90-816827-0-1) | * Arie Eikelboom, Hymnologie III, blz. 152-154 (melodie) (ISBN 978-90-816827-0-1) | ||
| Regel 263: | Regel 142: | ||
== Externe links == | == Externe links == | ||
| + | * [http://nl.wikipedia.org/wiki/Gerhard_Tersteegen Gerhard Tersteegen] (1697-1769) | ||
== Voetnoten == | == Voetnoten == | ||
| Regel 268: | Regel 148: | ||
[[Categorie:Liedboek voor de kerken]] | [[Categorie:Liedboek voor de kerken]] | ||
[[Categorie:Liedboek 2013]] [[Categorie:Avond]] | [[Categorie:Liedboek 2013]] [[Categorie:Avond]] | ||
| + | {{Etalage}} | ||
Versie van 30 aug 2015 om 22:31
Dit lied is te vinden in de volgende veelgebruikte liedbundel(s):
Liedboek 2013 244 Liedboek voor de kerken Gezang 389 Mogelijk staat het ook in andere liedbundels. Kijk hiervoor in de infobox rechts, onder het kopje 'Liedbundels'.
| Nu is de dag ten einde | |
| Herkomst | |
| Titel | Nun sich der Tag geendet |
| Taal | Duits |
| Land | Duitsland |
| Periode | 1729 |
| Tekst | |
| Dichter | Gerhard Tersteegen |
| Vertaler | Ad den Besten |
| Metrisch | 7-7-6-7-7-8 |
| Muziek | |
| Componist | Heinrich Isaak Bartholomäus Gesius |
| Melodie | O Welt, ich muss dich lassen |
| Solmisatie | 1-1-2-3-5-4-3 |
| Liedbundels | |
| Liedboek 2013 244 | |
| Liedboek voor de kerken Gezang 389 | |
Het lied Nu is de dag ten einde is een vertaling van het Duitse lied Nun sich der Tag geendet. De tekst is geschreven door Gerhard Tersteegen (1697-1769) en vertaald door Ad den Besten. De melodie is van Heinrich Isaac (ca. 1445-1517).
Opname beluisteren
Tekst
De tekst is auteursrechtelijk beschermd en kan daarom hier niet worden weergegeven.
Inhoud
Het lied is het laatste deel van een veel omvangrijker 'Morgen- und Abendopfer', waarin de hele dag, van morgen tot avond, in het licht van de eeuwigheid wordt gesteld. Het verscheen voor het eerst in de vierde druk van Tersteegens 'Geistlichs Blumengärtlein' (1745). Het gaat hier niet om de reële gevaren van de nacht (net zomin als in zijn andere avondlied De avond komt, de zon daalt in het westen - LvdK gezang 388).
Muziek
Melodie
Het lied is een bewerking van het lied 'Innsbruck, ich muss dich lassen' van Heinrich Isaac (ca. 1445-1517). Het is voor het eerst opgeschreven in 1495. Het lied is met andere teksten en met wijzigingen in de melodie in het geestelijk repertoire terechtgekomen. Een zogeheten contrafact. Het oorspronkelijke lied is waarschijnlijk een gedicht van Zuid-Duitse handwerkslieden die het lied zongen bij het verlaten van de stad Innsbruck, op weg naar een vreemd land. Op de melodie van het oorspronkelijke lied zijn veel verschillende teksten gemaakt.
In 1505 verscheen het lied met een geestelijke tekst in 'Ein Liedlein von Sankt Anna und Loachim'. Het werd toen een lied over het verlaten van de wereld: 'O Welt, ich muss zich lassen'.
Paul Gerhardt (1607-1676) schreef het avondlied Nun ruhen alle Wälder op deze melodie. J.S. Bach gebruikte de melodie twee keer in de Mattäus Passion. De eerste keer met de titel 'Ich bin's, ich sollte büssen' (nr. 16) en de tweede keer met de tekst 'Wer hat dich so geschlagen' (nr. 44).
- <videoflash>3z3pg7Ocmx8|400|200</videoflash>
- <videoflash>ENf0nFb4cO8|400|200</videoflash>
Zettingen
Bewerkingen om te zingen
Van deze melodie zijn veel koorbewerkingen beschikbaar.
- De zetting van Isaac in de database IMSLP van het lied.
- Raadpleeg ook de Choralwiki voor verschillende versies van de bladmuziek.
Oorspronkelijke lied: Innsbruck, ich muss dich lassen Koorzettingen
- Nun ruhen alle Wälder in de zetting van J.S. Bach
- <videoflash>huzKg2My2KE|300|150</videoflash>
Bewerkingen om te spelen
- J.S. Bach schreef een fughette voor orgel over Nun ruhen alle Wälder (BWV 756).
- Johannes Brahms gebruikt in zijn Elf Choralvorspiele (Opus 122) twee keer de melodie van het lied O Welt, ich muss dich lassen (nr. 3 en nr 11)
Literatuur
Toelichting:
- Arie Eikelboom, Hymnologie III, blz. 152-154 (melodie) (ISBN 978-90-816827-0-1)
- Arie Eikelboom, Hymnologie IX, blz. 343-345 (ISBN 978-90-816827-8-7)
Externe links
- Gerhard Tersteegen (1697-1769)
Voetnoten
 |
Dit artikel voldoet aan de kwaliteit en uitgangspunten die gelden voor de informatie op Kerkliedwiki. Meer van dit soort artikelen staan in de Etalage. |
