O lichaam van het Woord

Dit lied is te vinden in de volgende veelgebruikte liedbundel(s):

Oud-Katholiek Gezangboek 634
Mogelijk staat het ook in andere liedbundels. Kijk hiervoor in de infobox rechts, onder het kopje 'Liedbundels'.

O lichaam van het Woord
Vorm	Strofelied
Herkomst
Taal	Nederlands
Land	Nederland
Periode	20e eeuw
Tekst
Dichter	Willem Barnard
Bijbelplaats	Johannes 1:14 Psalm 22
Metrisch	6-7-6-7
Gebruik
Kerkelijk jaar	Stille Zaterdag Goede Vrijdag
Liedbundels
Oud-Katholiek Gezangboek 634

Willem Barnard schreef het lied O lichaam van het Woord als één lange, geinterpuncteerde zin, die later tot kerklied is hervormd, o.a. door de toonzetting van Frits Mehrtens.

Tekst

Ontstaan

Het lied is de eerste van de 'Liederen voor de gedachtenis des Heren', verschenen in de bundel 'Woorden van brood' (Amsterdam, 1956). Barnard plaatste het lied zelf 'op de Goede Vrijdag'. In Zingend Geloven en Adem van het jaar staat het opgenomen als lied voor Stille Zaterdag.

Inhoud

Het lied verwijst naar het evangelie van Johannes, waar over het Woord van God gezegd wordt, het het vlees geworden is en onder ons heeft gewoond in de mensenzoon Jezus, 'de eniggeborene des Vaders, vol van genade en waarheid' (Johannes 1: 14). Dit vleesgeworden, lichaam geworden Woord, dat 'riep in den beginne' (strofe 1) kreeg gestalte in de Zoon van God, die geleden heeft en gestorven is en nedergedaald in het dodenrijk: Hij ging 'de mond der aarde binnen'. Maar dat 'laatste uur' (strofe 2) van Jezus is tegelijk 'het eerste uur der doden' in datzelfde dodenrijk, die 'taal en teken', 'vlees en bloed' ontvangen voor hun verrijzenis op de jongste dag, die Hij met zijn dood en opstanding heeft voorbereid. Want 'zij mogen niet ontbreken' (strofe 3). Christus is het, die op het negende uur van de Goede Vrijdag met luider stem uitriep: 'Mijn God, mijn God, waarom hebt Gij mij verlaten?' (Psalm 22:2; Mattheus 27:46). Daarom stierf Jezus 'onverhoord' (strofe 1) en wordt Hij aangeduid als 'Gij die verzwegen zijt' (strofe 4). Tot in de dood toe, als Hijzelf als het ware doodgezwegen is, hoort Hij het roepen 'van de verleden tijd'. Met zijn dood en verrijzenis baant Hij een weg, sterker, dé weg naar de toekomst. (Bron: toelichting geparafraseerd overgenomen uit: Documentatieblad bij Zingend Geloven, I-55.)

Muziek

De melodie van Frits Mehrtens staat in de e-phrygische modus, waardoor dit lied meteen een kleur van inkeer en boete krijgt. De matige omvang per regel bevestigt bovendien het meditatieve karakter. De regels 1 en 4 hebben de omvang van een kwint, de regels 2 en 3 een kwart. Het ritme blijft sober: het is in alle regels gelijk, behalve daar waar het metrum een extra halve noot vereist. Het ritme is geheel tweeledig.