Tips nodig? Zo kun je een lied zoeken. Hier vind je een overzicht van alle liedbundels.
Wil je ons werk steunen? Hier vind je meer over doneren of koop onze unieke Ubi-cari-tas.
|
Wilhelmus van Nassouwe: verschil tussen versies
k |
k (Robot: automatisch tekst vervangen (-<videoflash>(.+)\|[0-9]+\|[0-9]+</videoflash> +{{youtube|\1}})) |
||
Regel 30: | Regel 30: | ||
== Opname beluisteren == | == Opname beluisteren == | ||
* Wilhelmus: | * Wilhelmus: | ||
− | : | + | : {{youtube|uMHbAKvPJkU}} |
* Kroning Koning Willem Alexander: | * Kroning Koning Willem Alexander: | ||
− | : | + | : {{youtube|zKPoBGe2oNU}} |
* Naar de wijze van Chartres | * Naar de wijze van Chartres | ||
− | : | + | : {{youtube|tH06g6LIn1o}} |
* 4e variant: | * 4e variant: | ||
− | : | + | : {{youtube|0QtLgIqNoCs}} |
* [[Henk Lemckert]] op Orgel Abdijkerk van Loosduinen C.F. in sopraan (www.liedboekzettingen.nl) | * [[Henk Lemckert]] op Orgel Abdijkerk van Loosduinen C.F. in sopraan (www.liedboekzettingen.nl) | ||
: <html5media height="50" width="200">File:Nlb_708_s.mp3</html5media> | : <html5media height="50" width="200">File:Nlb_708_s.mp3</html5media> |
Versie van 25 feb 2019 om 23:50
Mogelijk staat het ook in andere liedbundels. Kijk hiervoor in de infobox rechts, onder het kopje 'Liedbundels'.
Wilhelmus van Nassouwe | |
Vorm | Strofelied |
Herkomst | |
Taal | Nederlands |
Land | Nederland |
Periode | 16e eeuw |
Tekst | |
Dichter | Philips Marnix van St. Aldegonde |
Vertaler | Redactie Friese Lieteboek (Fr) |
Metrisch | 7-6-7-6-7-6-7-6 |
Muziek | |
Melodie | Wilhelmus |
Herkomst | 16e eeuw/Valerius’ Neder-landtsche gedenck-clanck 1626/bewerkt |
Solmisatie | 5-1-1-2-2-3-2 5-1-1-2-3-4-2-3-2 |
Gebruik | |
Trefwoord | Bevrijdingsdag |
Liedbundels | |
Liedboek 2013 708 | |
Liedboek voor de kerken Gezang 411 | |
Gezangen voor Liturgie 549 | |
Oud-Katholiek Gezangboek 964 | |
Zangbundel Joh. de Heer 672 |
Wilhelmus van Nassouwe is een lied uit de 16e eeuw. De dichter is Philips Marnix van Sint Aldegonde (1540-1598). De componist is onbekend, het lied verscheen bewerkt in Valerius' Neder-landtsche Gedenck-Clanck in 1626. Het Wilhelmus is sinds 1932 het nationale volkslied van Nederland.
Inhoud
Opname beluisteren
- Wilhelmus:
- Kroning Koning Willem Alexander:
- Naar de wijze van Chartres
- 4e variant:
- Henk Lemckert op Orgel Abdijkerk van Loosduinen C.F. in sopraan (www.liedboekzettingen.nl)
- <html5media height="50" width="200">File:Nlb_708_s.mp3</html5media>
Tekst
Tegenwoordige tekst: |
Originele tekst: |
---|---|
Eerste couplet |
Eerste couplet |
Ontstaan
De melodie is afkomstig van het spotlied Autre chanson de la ville de Chartres assiégée par le prince de Condé, dat werd gezongen tijdens het beleg van de stad Chartres door de Hugenoten in 1568.
De herkomst van de tekst is niet met zekerheid bekend. Hierover bestaan verschillende theorieën. Het Wilhelmus is een geuzenlied en de meeste teksten van geuzenliederen waren anoniem, omdat op het maken van opstandige liederen destijds de doodstraf stond. Het lied zelf wordt niettemin vaak toegeschreven aan Filips van Marnix van Sint-Aldegonde, maar concrete bronnen hiervoor ontbreken. In een scriptie van historica Gudrun Dekker-Schwichow (Rijksuniversiteit Groningen) uit 2008 wordt Marnix' auteurschap bevestigd op basis van muzikale en tekstuele parallellen van drie andere liederen van zijn hand. Marnix was dichter en een intimus van prins Willem. Hij had gestudeerd bij Calvijn in Genève, en het Wilhelmus draagt daarvan de sporen. De oudste aanwijsbare vermelding van het lied dateert uit de periode van het beleg van Haarlem en Dekker-Schwichow vermoedt dat het is ontstaan in december 1572. Volgens een andere theorie is de tekst door een onbekend gebleven dichter geschreven en daarna door Marnix bewerkt. Ook wordt Coornhert wel als auteur genoemd.
Daarnaast is er ook een theorie die zegt dat het Wilhelmus oorspronkelijk in het Duits geschreven zou zijn door vluchtelingen uit de Nederlanden, die met dit lied Duitse vorsten voor de Nederlandse zaak probeerden te winnen. Ondanks het aanhalen van het 'Duitsen bloed' hoeft dit zeker niet het geval te zijn: in de 16e en 17e eeuw had het woord Duits namelijk dezelfde betekenis die Nederlands nu heeft. Pas later kreeg het woord de huidige betekenis. Overigens was Willem van Nassau in de onhistorische betekenis wel degelijk een Duitser: Nassau lag (en ligt nog steeds) in het huidige Duitsland.
Wat betreft de datum staat wel vast dat de tekst geschreven is na mei 1568, omdat de tocht langs de Maas in het lied vermeld wordt, en waarschijnlijk vóór april 1572, omdat de verovering van Den Briel niet bekend lijkt in het lied. Het is hiermee het oudste volkslied ter wereld. Volgens een theorie werd het geschreven tijdens het beleg van Haarlem, dus tussen 7 december en 31 december 1572. (Bron: Wikipedia)
Inhoud
Muziek
Muziekuitgaven
- Zetting Henk Lemckert (www.liedboekzettingen.nl): download PDF.
Zie Wilhelmus (melodie) voor een overzicht van alle (orgel)literatuur en koorbewerkingen van deze melodie.
Liturgisch gebruik
Het lied wordt in of na de kerkdienst gebruikt bij speciale gelegenheden zoals de jaarlijkse herdenking van Bevrijdingsdag op 5 mei of bijzondere gebeurtenissen van het Koninklijk Huis.
Hymnologische informatie
de redactie van Lieteboek 2013 maakte de Friese vertaling: Wilhelmus van Nassouwe
Niet alle bundels hebben alle strofen opgenomen:
- Gezangen voor Liturgie strofe 1 en 6
- Oud-Katholiek Gezangboek strofe 1 en 6
- Laus Deo strofe 6 en 1
- Ranstadbundel strofe 6
- Zangbundel Joh. de Heer strofe 1, 6 en 14
Culturele informatie
- Uitleg over het lied op Schooltv basisonderwijs (2013).
- Uitleg Schooltv voortgezet onderwijs (2012).
Literatuur
Toelichtingen:
- Eredienstvaardig 2-1-21 (W.G.Overbosch)
- Muziek & Liturgie april 2008, blz.17 (W.Kloppenburg)
- Arie Eikelboom, Hymnologie XIb, blz. 182-227
Externe links
- Artikel over het Wilhelmus op Wikipedia.