Midden in het leven zijn wij

Dit lied is te vinden in de volgende veelgebruikte liedbundel(s):

Liedboek voor de kerken Gezang 272
Mogelijk staat het ook in andere liedbundels. Kijk hiervoor in de infobox rechts, onder het kopje 'Liedbundels'.

Midden in het leven zijn wij
Vorm	Strofelied
Herkomst
Titel	Mitten wir im Leben sind
Taal	Duits
Land	Duitsland
Periode	1524
Tekst
Dichter	Martin Luther
Vertaler	Ad den Besten
Metrisch	7-6-7-6-7-8-7-6-6-9-5-6-7-5
Muziek
Componist	Martin Luther
Melodie	Mitten wir im Leben sind
Herkomst	Wittenberg 1533
Solmisatie	5-5-6-7-1-1-7-6
Gebruik
Kerkelijk jaar	Voleinding
Liedbundels
Liedboek voor de kerken Gezang 272
Alle liederen van Luther 34
Dienstboek 133
Evangelisches Gesangbuch 518
Gezangboek der ELK 216
Gotteslob 654
Hervormde Bundel 1938 236
Zingt Jubilate 910
Geestelijke Liederenschat 1935 73

Midden in het leven zijn wij is een vertaling van het Duitse lied Mitten wir im Leben sind geschreven door Martin Luther. De vertaling is van Ad den Besten. Luther baseerde zijn tekst op de uit de middeleeuwen afkomstige antifoon Media vita in morte sumus.

Opname beluisteren

• Mitten wir im Leben sind - Sethus Calvisius - Vocalconsort Leipzig

Tekst

De Nederlandse tekst is auteursrechtelijk beschermd en kan daarom niet volledig worden weergegeven. De eerste strofe luidt:

Midden in het leven zijn wij
door de dood omvangen.
Wie is daar die hulp ons biedt,
dat wij troost erlangen?
Alleen Gij, Here Jezus!
Hoezeer doet ons de zonde leed,
die Gods toorn ontbranden deed.
Heilige Here God,
heilige, sterke God,
heilige barmhartige Heiland,
Gij eeuwige God,
laat ons niet verzinken
in de bittre nood des doods!
Kyrieleison!

De beginregels van de volgende strofen luiden:

• 2. Midden in de dood zijn wij
• 3. Midden in de angst der hel

Muziek

De Duitse tekst en melodie van het lied zijn hier te vinden (PDF).

Ontstaan

De melodie die Luther, wellicht met hulp van Johann Walter, bij dit lied gemaakt heeft, is gegroeid uit de gregoriaanse antifoon Media vita en uit de liedvariant die daar omstreeks 1450 uit ontstaan is. Luther heeft vooral voor zingbaarheid voor gemeentezang zorg gehad. Het lied is, volgens Arie Eikelboom die Rössler parafraseert, één van de fraaiste voorbeelden geworden van Luthers vaardigheid in het schrijven van liederen voor gemeentezang. De tekst en de melodie zijn zo sterk van structuur en zo nauw met elkaar verweven, dat dit lied een hoogtepunt in het repertoire van Luther genoemd kan worden.

Muziekuitgaven

Zie Mitten wir im Leben sind (melodie) voor een overzicht van alle (orgel)literatuur en koorbewerkingen van deze melodie.

Hymnologische informatie

• In Dienstboek is alleen het laatste deel van elke strofe (als een soort refrein) opgenomen.
• De vertaling zoals opgenomen in het Gezangboek der Evangelisch-Lutherse Kerk is niet van Ad den Besten, maar waarschijnlijk van Pieter Boendermaker. De tekst van de strofen is afwijkend.
• In Hervormde Bundel 1938 is een oudere vertaling gepubliceerd, wel met dezelfde beginregel.
• De tekst in de Geestelijke Liederenschat 1935 , met slechts 1 strofe, is afwijkend, beginnend Midden in het leven neemt ons de dood gevangen

Literatuur

Toelichtingen:

• Arie Eikelboom, in: Hymnologie II (2011), p. 100-107.
• I.de Sutter: De Dienst van het Lied, blz.208
• Eredienstvaardig 11-2-71 (P.Elbertsen)
• Liederkunde zum Evangelischen Gesangbuch 9-69 (G.Hahn/M.Rössler)
• Geistliches Wunderhorn, blz.84 (A.Franz)

Externe links

• Achtergrondinformatie over het lied op Wikipedia (Duits).